Dobór odpowiedniego węża hydraulicznego jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa, wydajności i trwałości całego układu hydraulicznego. Aby dokonać właściwego wyboru, należy wziąć pod uwagę szereg kryteriów technicznych.
Podstawowe parametry doboru węża hydraulicznego
Przy wyborze węża hydraulicznego decydujące znaczenie mają następujące czynniki techniczne, które warunkują jego prawidłowe funkcjonowanie w danym systemie:
- Ciśnienie robocze: Jest to maksymalne ciśnienie, jakie wąż może bezpiecznie wytrzymać podczas normalnej pracy. Wartość ciśnienia roboczego przewodu hydraulicznego nie może być niższa niż rzeczywiste ciśnienie panujące w układzie, uwzględniając ewentualne nagłe skoki ciśnienia oraz krótkotrwałe ciśnienia uderzeniowe. Węże klasyfikuje się jako niskociśnieniowe, średniociśnieniowe oraz wysokociśnieniowe. Węże wysokociśnieniowe mogą posiadać jedno-, dwu- lub czterooplotowe wzmocnienie stalowe, a dostępne są także węże przeznaczone do aplikacji ultra wysokociśnieniowych, na przykład termoplastyczne dla pomp generujących ciśnienie 700 bar i wyższe.
- Średnica wewnętrzna: Ten parametr jest bezpośrednio powiązany z wymaganym natężeniem przepływu medium hydraulicznego w układzie. Odpowiedni dobór średnicy wewnętrznej zapewnia optymalną wydajność systemu i zapobiega powstawaniu nadmiernych oporów hydraulicznych. Utrzymanie prawidłowej prędkości przepływu płynu hydraulicznego jest również zależne od średnicy wewnętrznej węża.
- Rodzaj medium: Należy precyzyjnie zidentyfikować rodzaj medium, które będzie transportowane przez wąż (np. olej hydrauliczny, woda, paliwo, substancje chemiczne). Materiał konstrukcyjny węża musi wykazywać odporność chemiczną na działanie tego medium.
- Temperatura medium: Temperatura pracy medium ma istotny wpływ na żywotność oraz właściwości fizykochemiczne materiału węża. Należy uwzględnić zarówno minimalne, jak i maksymalne temperatury, w jakich wąż będzie eksploatowany.
- Konstrukcja i wzmocnienie: Wytrzymałość mechaniczna węża zależy od liczby oraz rodzaju zastosowanych oplotów stalowych. Wyróżnia się węże z jednym oplotem (np. 1SN), dwoma oplotami (np. 2SN) oraz czterema oplotami (np. 4SP, 4SH) lub sześcioma oplotami (np. 6SH). Większa liczba oplotów stalowych przekłada się na wyższą wytrzymałość ciśnieniową węża.
- Normy wykonania: Węże hydrauliczne są produkowane zgodnie ze specyficznymi normami branżowymi, takimi jak EN853, EN856, SAE J517 czy ISO 18752. Norma ISO 18752 definiuje poziomy wytrzymałości węży na podstawie ciśnienia roboczego, klasyfikując je np. od R500 (500 psi) do R4000 (4000 psi). Norma SAE J517 określa wymagania dotyczące konstrukcji, właściwości fizycznych i parametrów użytkowych, w tym ciśnienia roboczego, zakresu temperatur, elastyczności oraz minimalnego promienia gięcia. Nowoczesne specyfikacje coraz częściej opierają się na warunkach aplikacyjnych (ciśnienie robocze, temperatura, oczekiwana trwałość użytkowa), a nie wyłącznie na konstrukcji węża.
- Długość węża: Długość węża musi być precyzyjnie dostosowana do specyficznych wymagań geometrycznych danego systemu hydraulicznego.
- Właściwości mechaniczne: Należy uwzględnić wymagania dotyczące elastyczności, minimalnego promienia gięcia, odporności na rozciąganie czy potencjalne uderzenia mechaniczne.
Oznaczenia na wężu hydraulicznym
Wiele istotnych informacji technicznych dotyczących węża jest zazwyczaj trwale naniesionych na jego zewnętrzną warstwę. Takie oznaczenia dostarczają kluczowych danych, w tym:
- Średnica wewnętrzna (podawana w milimetrach lub calach).
- Liczba oplotów stalowych (np. 1SN, 2SN, 4SP, 4SH).
- Norma, według której wąż został wykonany (np. EN853, EN856).
- Ciśnienie robocze (wyrażone w MPa, barach lub PSI).
- Ciśnienie rozrywające (zazwyczaj czterokrotnie wyższe niż ciśnienie robocze).
- Data produkcji (często w formacie kwartału i roku).
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z prawidłowym doborem węża hydraulicznego, zawsze zaleca się skonsultowanie z wykwalifikowanym specjalistą w dziedzinie hydrauliki siłowej.
